Napoléon Bonaparte- Rusya Seferi

Napoléon Bonaparte- Rusya Seferi:

Napolyon’un Rusya Seferinin Sebepleri

Napolyon’un Rusya Seferinin en önemli sebebi şüphesiz ki Rusya’nın Napolyon’un kurduğu kontinental sistemden çekilmesidir. Trafalgar Deniz Savaşı’nda(1805) İngiltere’nin Fransız ve İspanyol donanmalarını yenmesinden sonra Napolyon İngiltere’nin ekonomik üstünlüğünü bu ülkeyle ticareti yasaklayarak ve kendi milli ürünlerini Avrupa pazarından çekerek yıkmayı planlıyordu.1807 yenilgisinden sonra Çar Aleksander Napolyon’la İngiltere ile ticaret yapmayacağına dair bir anlaşma imzalamıştı. Öbür taraftan bu anlaşma Rusya’yı ekonomik anlamda olumsuz etkiliyordu. Kontinental sisteme üyelik Rus ekonomisini çöküşe sürüklüyordu çünkü Rusya azgelişmiş bir sanayiye sahipti ve günlük yaşam ihtiyaçlarını ithalattan karşılıyordu. Rusya ticaret kapısı olan Baltık Denizi’ndeki küçük limanlar ya da İsveç yoluyla İngilizlerle ticarete devam etti. Kontinental sistemin delinmesi Napolyon’un Rusya Seferinin en önemli sebebidir.


Fransız Ordusu-Grande Armée-

Grande Armée

Fransız Devleti 300,000
Polonyalılar 98,000
Almanlar 90,000
*Bavarianlar 24,000
*Saxonlar 20,000
*Prusyalılar 23,000
*Vestfelyalılar 21,000
*Wuerttembergliler 15,000
*Badenliler 6,000
*Hasseliler 5,000

Avusturyalılar 34,000
İtalyalılar 32,000
Neapolitanlar 25,000
İsveç 9,000
İspanya 4,800
Hırvatlar 3,500
Portekiz 2,000

Napolyon’un Savaş Taktikleri ve Lojistik Kaynakları

Napolyon Avrupa ülkeleriyle savaşlarında çok değişik taktikler kullandı. Napolyon’un en önemli taktiği yeni fethettiği yerleri ordusunun ihtiyaçları için kullanmasıdır. Bu taktik Napolyon’a ordusunu hızlı hareket ettirme ve lojistiğini kolayca sağlama imkânını verdi. Yerel kaynakların ordunun ihtiyaçları için kullanılması Napolyon’a yaşlı Avusturya ve Prusya ordularını yenerken büyük olanaklar sağladı, çünkü Avrupa’nın toprakları ve yolları Napolyon’un bu taktiği için uygundu. Fakat Rusya Seferinde bu taktik Napolyon’un aleyhine işledi. Olumsuz hava koşulları, Rusların Napolyon’un kullanabileceği yerel kaynakları yok etmesi ve Moskova’yı yakması Napolyon’u Rusya Seferinde çaresiz bıraktı. Ordusunun ihtiyaçlarını karşılayamayan Napolyon ölümcül geri çekilme kararını verdi. Bu geri çekiliş Napolyon’un emsalsiz ordusunun büyük bir kısmının kış şartları, gıda kaynaklarının eksikliği ve hastalıklar yüzünden ölmesine yol açtı. Bu seferi ilginç kılan nokta Napolyon’un Rus ordusunu yenerken hiçbir zorluk çekmemesine karşın Moskova’da tutunamaması ve geri çekilmeye mecbur olmasıdır.

Aslında Fransızlar 400.000 kişilik ordu ve 150.000 atı 50 gün besleyecek kadar maddeyi sefere çıkarken yanlarına almıştı. Ordunun ihtiyaçları için 1500 vagon ve 50.000 at seferber edilmişti. Fakat bunlar ordunun ihtiyaçlarını karşılayamadı.


Grande Armée’nin Temel İhtiyaç Maddeleri
Quintals* Bottles
Buğday 270, 000
Pirinç 12,000
Yulaf 2 milyon
Şarap 28 milyon
Brendi 2 milyon
* 1 quintal equals 100 pound 45 kilo


Napolyon’un Moskova Üzerine Yürüyüşü

Fransa İmparatoru Napolyon Niemen nehrini ilk olarak 24 Haziran 1812’de geçti. Napolyon Rusya hâkimiyetindeki Polonya’ya farklı milletlerden oluşan ordusuyla hiçbir direnişle karşılaşmadan girdi. Fransız güçlerinin merkezi Kovno’da konuşlandı. Daha sonra Napolyon ve ordusu Litvanya’nın başkenti Vilna üzerine yürüdü ve küçük çatışmalar dışında büyük bir savaş olmadan şehri 28 Haziran’da aldı. Bu ilk işgallerde Napolyon ordunun ihtiyaçları açısından büyük sıkıntı çekti, Vilna’ya girdiğinde arkasında 10.000 ölü at bırakmıştı. Bu atlar ordunun ihtiyaçlarını karşılama açısından hayati öneme sahipti.

Barclay o sırada Rus ordularının başkomutanıydı. Napolyon’un güçlü ordularına karşı savunma savaşını savunuyordu. Barclay saldırı savaşı yapması için kendisine yapılan baskılara karşın savunma ısrarını sürdürünce görevinden alındı ve yerine Mihail Kutuzov atandı. Kutuzov’un başkumandan olması Rus stratejisi açısından hayati bir öneme sahiptir. Kendisi Napolyon’a karşı açık bir meydan savaşı yapmayı savunuyordu; bunun ne denli büyük bir hata olduğu ileride anlaşılacaktı. Kutuzov her fırsatta Rus ordu ruhunun mükemmeliyetini vurguluyor ve bu kadar iyi generali varken çok umutlu olduğunu açıklıyordu. Açık savaş stratejisi ilk kez 8-16 Ağustos’ta Smolensk’te denendi fakat sonuç Rus ordusu için tam bir hayal kırıklığıydı. Ruslar Napolyon ve ordusuna karşı koyamadı, Smolensk düştü ve Ruslar geri çekildi. Şehrin işgali Ruslara Napolyon’un gücünü ispatlamıştı. Kutuzov Borodino’da savunma pozisyonu aldı. Napolyon Rusya’nın içlerine doğru ilerleme şansı bulmuştu.

Borodino Savaşı (7 Ekim 1812)

Smolensk Savaşı’ndan sonra Napolyon’un amacı Rusya’yı işgal edip Çar Aleksander’ı barış anlaşması imzalamaya zorlamaktı. Bu amacını gerçekleştirmek isteyen Napolyon Borodino üzerine yürüdü. Savaş Moskova’nın 75 mil batısında 7 Ekim 1812’de gerçekleşti.Borodino Savaşı Napolyon Savaşları içerisindeki en kanlı savaşlardan biri olarak kabul edilmektedir. Savaşın başında Ruslar Napolyon’u durdurmayı başardıysa da kayıpları çok fazlaydı. Savaşın sonucu tam bir faciaydı; Fransız ordusundan 25.000 ölü, Rus ordusundan 40.000 ölü ve yaralı.

Borodino’da Rus Ordusu

1.Batı Ordusu
II Corps 11,450
III Corps 10,800
IV Corps 12,000
V Corps 17,255
VI Corps 12,500
I Reserve Cavalry Corps 3,470
II and III Reserve Cavalry corps 6,700
Cossacks 5,600

Total 79,775 men (82,400-all forces)


2.Batı Ordusu
VII Corps 12,500
VIII Corps 17,000
2nd Cuirassier Division 2,800
IV Reserve Cavalry Corps 4,300
Cossacks 3,016
Total 39,616 (41,400-all forces)
Moscow Opolchenye 21,700
Smolensk Opolchenye 10,000

Grand Total 155, 200



Napolyon’a karşı yenilginin kaçınılmaz olduğunu gören Kutuzov geri çekilme emri verdi. Bu Grande Armée’ye Moskova yolunun açılması demekti. Napolyon ve ordusu 14 Ekim 1812 yılında Rusya’nın manevi başkenti Moskova’ya girdi. Fakat Moskova’da Napolyon’u bir sürpriz bekliyordu, Moskova bomboştu ve şehir ateşe verilmişti…

Kaynak: Osman Nuri