Zerdüştçülük,
Zerdüştilik, sonradan Zerdüştleri küçümsemek için onlara Mecusi
denmiştir. Yerel dilde Mazdayasna, dünyanın en eski tektanrıcı
dinlerinden biridir. Yaklaşık 3,500 yıl önce Zerdüşt tarafından İran'da
kurulmuştur.M.Ö 600 ve MS 650 yılları arası Pers İmparatorluğu'nun resmi
dini olmuştur.İranlıların müslümanlıktan önceki dini olarak bilinir.
Günümüzde Zerdüştçülüğe dünya çapında inananların sayısının 250,000
civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Zerdüştçülük, tek tanrı olan Ahura Mazda inanışını öğretir.
Zerdüştçülüğün en önemli özelliği, en eski tek tanrılı din olarak kabul
edilmesidir. Zerdüştçülüğü dualist bir din olarak algılayan batılı bilim
adamları da olmuştur. Bu dinde müminlerin beden öldükten sonra dirilip
Ahura Mazda'nın huzuruna çıkacağına ve orada sorgulanacaklarına
inanılır.
Zerdüştçülüğün temelinde iyilik ve kötülüğün savaşı yatar. Zerdüşt,
yeryüzündeki kavganın tanrının ruhu Spenta Mainyu ile şeytanın ruhu
arasında olduğuna inanırdı ve her inananın iyilik için savaşması
gerekirdi.
Zerdüşt, Gatalar denen dörtlükler yazmıştır. Bu dörtlükler Avesta denen
kutsal kitapta toplanmıştır. Bu yazılar Zerdüşt'ün neye inandığını
anlatan tek belgedir. Zerdüştçülükteki şeytan inancı ile batı
dinlerindeki melek anlayışı arasında benzerlikler vardır.
Zerdüştçülüğün İslamiyet'in İran'da yayılmasına kadar genişlemeye devam
etmiştir. MS 600 civarında Müslümanlarin Pers (İran) topraklarını ele
geçirmesinden sonra islamiyete geçmişlerdir.
Çok az sayıda zerdüşt
kalmıştır. Geleneksel olarak Zerdüştiler yeryüzünün insan kalıntılarıyla
bozulmaması gerektiğine inanırlardı. Ölülerini defnetmek yerine üstü
açık kulelerin kuyularına atıp, cesetleri akbabalara ve doğal etkenlere
karşı korumasız bir şekilde bırakırlardı.
Kutsal metinler
Zerdüşt Dini 3 ilahi
AHUNA...VAIRYA (Yasna 27.13)
Ölümlü efendiler gerçekleştirirken iradelerini dünya üzerinde,
Böyle onların Aşa Hocalarının bilgeliğiyle;
Vohu Menah'ın armağanları gelir ödül olarak
Yaşamın efendisi sevgiyle yapılmış eylemlere;
Tabii ki Ahura'nın Kşatriya'sı aşağıya gelir
Hizmet edenlere gayretle alçak gönüllü kardeşlerine.
AŞEM VOHU (Yasna 27.14)
İyi olanların en iyisidir doğruluk,
Işıltılı amacıdır dünya üzerindeki yaşamın;
Bu Işık'a ulaşır biri doğrulukla yaşarken
Yalnızca en yüce doğruluk adına.
YENGHE HATAM (Yasna 27.15)
Taparız bu erkeklere ve kadınlara,
Her ibadetleri
Aşa, yaşamın sonsuz yasası ile dolu olan;
Onlar Mazda Ahura'nın gözünde
En iyi ve en ölümlülerdir;
Bunlar en gerçek liderleridir insan oğlunun.
Avesta ya da Zend Avesta
Zerdüştçülüğün kutsal metinlerinin derlendiği Avesta genellikle iki
bölüme ayrılır. Birinci bölüm Vendidad, Visperad ve Yasna'yı içerir.
Vendidad, çeşitli dini yasalar ve efsanevi hikâyelerden oluşur.
Visperad, kurban edilirken okunan duaları içerir. Yasna ise benzer
dualar ve Avesta'da kullanılan genel dilden farklı bir lehçeyle yazılı
beş gata içerir. Avesta'nın ikinci bölümüne Khorda Avesta (Küçük Avesta)
adı verilir ve tüm inananlar tarafından farklı elementlerin varolduğu
belirli günlerde okunabilen kısa dualar içerir. Bu duaların 5'ine Gah,
30'una Sirozah, 3'üne Afrigan ve 6 tanesi de Nyayish denir.
Temel ibadetler
Zerdüştiler Batılı kültürlerde sanıldığı gibi ateşe tapmazlar.
Zerdüştiler dünyada bulunan elementlerin saf olduğuna ve ateşin tanrının
ışığı veya irfanı olduğuna inanırlar. Dini törenlere ya da ayinlere çok
fazla önem vermeden, "iyi sözler, iyi düşünceler ve iyi hareketler"
ilkelerine odaklanırlar. Zerdüştiler günde birkaç sefer dua ederler.
Zerdüştler'in dini törenlerinde ateşin önünde ayinler yapmalarının
sebebi,ateşin karanlığı önlemesidir(zira Zerdüşt inancına göre,kötülük
karanlıkla özdeşleşmiştir).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder